Ухапіліся за гэтага Лазніцу, як за саломінку.
Ухапіліся за гэтага Лазніцу, як за саломінку. Кідаемся, як сабакі на косці. Васіль Быкаў на еўрапейскіх экранах! Беларускі дэсант у Канах! Можа, Быкаў – гэта і ёсць тая самая саломінка. Але вось ці будзе Сяргей Лазніца цягнуць беларусаў?…
У праграму 65-га Канскага кінафестывалю патрапіў фільм » У тумане» Сяргея Лазніцы, рэжысёра родам з Баранавічаў, які вось ужо колькі гадоў жыве ў Берліне. Жанаты. Мае дзвюх дачок. У Мінску бывае часам. Спыняецца, як правіла, у беларускіх сяброў-кіношнікаў, якіх абачліва завёў сабе тут некалі.
Стужка «У тумане» знятая паводле аповесці Васіля Быкава. Лазніца асабіста атрымаў дазвол у пісьменніка на экранізацыю гэтага твора яшчэ ў 2001 годзе. Сяргей Уладзіміравіч – таленавіты рэжысёр-дакументаліст. «У тумане» – яго другі мастацкі фільм. Першы – «Шчасце маё» – таксама браў удзел у паліткарэктным кінашоу на Лазурным беразе, а ў 2010 годзе атрымаў гран-пры айчыннага кінафестывалю «Лістапад».
Ёсць, чым ганарыцца, шчыра кажучы. Але і крыўдна бязмежна.
Спадзяёмся. Піярым. Наш! У Канах! Ах-ох! А ён наш, можа быць, толькі напалову – карыслівы геній з матэматычна-метафізічным складам розуму, які ў зручны час «зваліў» у зручнае месца. Дарэчы, пасля нараджэння Лазніца ўсяго паўгода пражыў у Баранавічах…
Ах-ох! Фільм паводле Быкава, зняты пры ўдзеле «Беларусьфільма»! І хоць, як сцвярджае гендырэктар нацыянальнай кінастудыі Алег Сільвановіч, нашых грошай там каля 8%, здаецца, што мы – жабракі, якія хочуць пераканаць саміх сябе ў тым, што гэта не так.
– Мозг таксама важыць не шмат, адносна ўсёй масы цела чалавека, – удараецца ў нацыянальную кінафізіку Алег Ігаравіч. – Але затое – ЯКАЯ гэта вага!
Так, якая?…
Кампанія, якая сабралася ў асноўным конкурсе Канскага кінафэсту рэальна ўражвае. 22 фільмы. Больш за палову з іх зрабілі рэжысёры з такімі прозвішчамі, што здаецца, калі вымавіш іх услых, з’явіцца нейкі Чароўны Чалавечак і выканае ўсе твае нецэнзурныя сінефільскія жаданні. Ален Рэнэ, Жак Адзіяр, Леа Каракс, Дэвід Кроненберг, Міхаэль Ханеке, Абас Кіярастамі, Кен Лоўч, Карлас Рэйгадас, Ульрых Зайдль. Думаю, працягваць бессэнсоўна. І так ужо дыханне спынілася пасля імя Каракса.
Але тым не менш – апошнім у спісе значыцца Сяргей Лазніца. Глыбокі ўдых, рабяткі! У сапраўдных патрыётаў грудзі распірае ад гонару, хаця яны людзі пранікнёныя і пяткамі адчуваюць – Лазніцу пляваць на беларушчыну.
Ён не будзе хаваць свайго паходжання, але і хваліцца ім не будзе. «Я цыган», – распавядае Лазніца ў інтэрв’ю Белсату. А мы бегаем за ім, ледзь не молімся. Трымаем пальцы. І мажліва, нейкім трансцэндэнтым чынам гэта паспрыяе таму, што Сяргей Лазніца без прыза не застанецца. Прынамсі, улічваючы агульнафестывальную кан’юнктуру, асаблівасці стасункаў «Беларусь-Еўропа» і трэндавасць прозы Васіля Быкава, само сабой думаецца як мінімум пра нейкі спецыяльны прыз.
І хоць Сяргей Уладзіміравіч і прызнаецца ў розных інтэрв’ю, што, маўляў, Беларусь-успаміны-дзяцінства, і хоць уплыў яго на беларускае кіно куды большы, чым мы сабе думаем, але ж ён з’ехаў-такі і не вярнуўся… І яго зусім не клапоціць, калі беларусы пабачаць на шырокім экране фільм «У тумане» паводле класіка сваёй нацыянальнай літаратуры. Прынамсі, у размове з карэспандэнтам ВВС ён перажываў толькі за еўрапейцаў і рускіх…
Карацей, Беларусь – гэта вам не Лазурны бераг. А Лазніца – не Юсры Насрала (егіпецкі кінарэжысёр, які ўздымае актуальныя-тут-і-цяпер-у-гэтай-краіне сацыяльна-палітычныя тэмы ў сваіх фільмах – ісламскі фундаменталізм, бежанцы – і фільм «Пасля бітвы» якога таксам ўвайшоў у асноўную Канскую праграму). Лазніца не жыве ў Беларусі пастаянна. Таму вырашыў пайсці больш простым шляхам. Хаця і экзістэнцыйным.
А вось што было б, каб у Каны прывезці фільм пра беларускія плашч-палаткі ў цэнтры сталіцы (ну, вы зразумелі гэты эўфемізм!)
За туманам нічаго ня відна…
